Tháng này, làng bánh tráng Phú Long như nhộn nhịp hẳn lên. Những gian bếp nghi ngút khói, bên hiên nhà, hàng rào… tràn ngập màu trắng của bánh.
Tăng công suất
Ngót nghét gần nửa thế kỷ, làng bánh tráng Phú Long (thị trấn Phú Long, Hàm Thuận Bắc) nổi tiếng với nghề làm bánh tráng. Những ngày này, làng bánh tráng thức dậy sớm hơn để tráng bánh tết. Chị Nguyễn Thị Ái Loan, một người tráng bánh ở Phú Long nói: “Mấy ngày này phải thức dậy từ 4 giờ sáng, dù làm nghề này quanh năm nhưng cứ mỗi lần xuân về, tết đến thì mật độ sản xuất bánh được đẩy mạnh hơn với năng suất có thể gấp đôi để đáp ứng nhu cầu tết của thị trường”. Một người khác, bà Phạm Thị Hường, bước sang 50 tuổi nhưng đã hơn 30 năm gắn bó với nghề, cho hay: “Hôm nào tôi không nghe tiếng nổ tí tách của bánh khô bong ra khỏi vỉ lại cảm thấy buồn…”. Để làm bánh tết, bà Hường phải lo trữ gạo từ rất sớm. Làm bánh thủ công khá vất vả, vào mùa bánh tết, hằng ngày cả gia đình phải dậy từ 3 giờ sáng, làm quần quật đến 4 giờ chiều mới có được mẻ bánh tráng đầu tiên trong ngày. Chia sẻ về bí quyết làm chiếc bánh ngon, bà Hường nói thêm: “Để có một chiếc bánh tráng ngon thì khâu chọn gạo và ngâm gạo được xem là quan trọng nhất. Sau khi xay gạo và tráng bánh là giai đoạn phơi cần nắng tốt chừng 30 phút. Một chiếc bánh ngon là chiếc bánh dày vừa, nướng ăn thơm, nhúng nước không dính. Ngoài bánh nướng thì bánh tráng cuốn chả còn hay dùng để ăn với thịt heo luộc cùng ít rau sống”…
Lo giữ nghề
Trước đây, ở Phú Long chủ yếu tráng bánh tráng bằng tay, 4 năm trở lại đây đã có thêm 5 lò bánh tráng máy. Lò máy hiện đại, công đoạn làm bánh cũng đỡ vất vả hơn. Mỗi năm, lò bánh máy còn tạo được công ăn việc làm cho những lao động nhàn rỗi ở địa phương. Như lò bánh máy của anh Nguyễn Minh Tấn – khu phố Phú Trường có tất cả 17 nhân công, vào mùa tết, mỗi ngày lò máy sản xuất hơn 20 ngàn chiếc bánh. Anh Tấn cho biết: “Bánh tráng máy mỏng, dễ cuốn, giá thành rẻ hơn nên được nhiều nhà hàng, quán ăn rất ưa chuộng đặt hàng. Tôi bỏ mối cho các mối quen ở Mũi Né, La Gi, thị trấn Ma Lâm và đảo Phú Quý”. Từ khi các lò bánh máy ra đời, lò bánh thủ công ngày càng thu hẹp do lợi nhuận ít, chuyển đổi lò máy cần nhiều kinh phí. Toàn thị trấn hiện có 50 lò bánh tráng, trong đó có 5 lò bánh máy, giảm 15 lò so năm 2012. Mặt khác, hiện nay làng nghề bánh tráng Phú Long vẫn sản xuất trong khu dân cư đất chật, người đông nên việc phơi sản phẩm khó khăn. Đầu ra chủ yếu bỏ cho các mối lẻ ở chợ và các nhà hàng, quán ăn trong tỉnh. Phó Chủ tịch UBND thị trấn Phú Long cho biết, UBND tỉnh đã có định hướng quy hoạch 4,4 ha đất để xây dựng làng nghề giai đoạn 2015 – 2020. Bà con đang mong chờ ngày vùng quy hoạch làng nghề bánh tráng tập trung được hình thành để tập trung sản xuất ở cơ sở mới. Khi đã có vị trí sản xuất thuận lợi, sẽ tạo điều kiện cho những gia đình thuận tiện chuyển đổi từ lò thủ công sang lò máy, để làng nghề luôn được duy trì, giữ vững và vươn xa ra khỏi khuôn viên “ao làng”.
Thanh Duyên
(Sưu tầm)
